Một vài chức năng trên ôtô ít được người dùng chú ý đến khi chỉ phát huy tác dụng trong một vài tình huống nhất định hoặc nằm ở vị trí khó quan sát.
Ôtô ngày càng hiện đại với nhiều trang thiết bị tiên tiến, tuy vậy vẫn có một vài tính năng cơ bản hiện diện và không phải người dùng nào cũng để ý đến. Danh sách có thể kể đến nút “mở khóa” hộp số, chế độ hỗ trợ vượt xe của ôtô số tự động hay khóa trẻ em mở cửa.
Nút Shift Lock
Trên các mẫu xe số tự động phổ thông, có một chi tiết nhỏ hầu như bị bỏ quên bởi người lái là nút Shift Lock.
Chi tiết này có công dụng “mở khóa” cần số và cho phép chuyển số trong trường hợp ôtô không thể nổ máy, chẳng hạn như bình ắc-quy cạn hoặc động cơ trục trặc không thể đề nổ.
Việc có thể chuyển từ số P sang số N bằng nút Shift Lock giúp xe cứu hộ kéo ôtô đi mà không gây hư hỏng cho hộp số, hay đơn giản hơn là chủ xe đẩy xế hộp của mình vào vị trí an toàn để kích bình, hoặc chờ cứu hộ.
Cần lưu ý rằng nút Shift Lock chỉ được trang bị cho xe số tự động dùng cần số vật lý thông thường. Hầu hết dòng xe cao cấp sử dụng cần số điện tử không có trang bị này. Với xe không có nút Shift Lock, khi gặp trục trặc thì người lái chỉ có thể gọi cứu hộ hoặc tự xử lý kích bình ắc-quy để khởi động lại xe.
Tùy theo đời xe và nhà sản xuất mà vị trí và thiết kế của nút Shift Lock sẽ khác nhau, nhưng điểm chung là chi tiết này thường ở cạnh cần số. Chẳng hạn ở những mẫu xe Toyota cũ nút này được thiết kế nổi và có ký hiệu Shift Lock để nhận diện. Thao tác sử dụng đơn giản là ấn nút và kéo cần số, tuy nhiên dễ dẫn đến tình huống hành khách hay trẻ em vô tình chuyển số làm xe bị trôi.
Trên các model hiện hành, Toyota cũng như nhiều hãng xe khác bố trí nắp che bằng nhựa cho nút Shift Lock để khu vực cần số trông liền lạc hơn và chỉ sử dụng khi thật sự cần thiết. Với kiểu thiết kế này, người lái có thể dùng tua-vít hoặc chìa khóa mở nắp đậy và đè vào nút Shift Lock để chuyển số.
Để biết được chính xác vị trí nắp che và cách sử dụng nút Shift Lock trên xe của mình, người lái nên đọc hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất.
Nút Over Drive
Nút O/D, viết tắt của Over Drive, cũng là một tính năng ít gặp trên ôtô số tự động. Mặc định, hộp số tự động có chế độ O/D On và có thể chạy đến cấp số cuối với tỷ số truyền thấp hơn 1 để tối ưu khả năng vận hành ở tốc độ cao, tiết kiệm nhiên liệu.
Khi bấm vào nút O/D trên cần số, chế độ sẽ chuyển sang Off và hộp số sẽ chỉ hoạt động đến cấp số là vị trí O/D. Vị trí O/D của hộp số được xác định là cấp số có tỷ số truyền bằng 1, ví dụ ở hộp số 4 cấp thì số 3 là vị trí O/D, còn với hộp số 6 cấp thông thường là vị trí số 4.
Chức năng của nút O/D nhằm giới hạn hộp số tự động ở chế độ D không hoạt động ở các cấp số cao. Điều này giúp ôtô có được sức kéo tốt để vượt xe cũng như đi đường đèo dốc thuận lợi hơn thay vì chọn chế độ số thấp L. Lúc này, trên bảng đồng hồ có đèn ký hiệu O/D Off bật sáng.
Trước đây, hầu hết xe số tự động đều trang bị nút O/D để người lái chủ động khi di chuyển trên đường. Tuy vậy, khi xuất hiện chế độ sang số bán tự động +/- và lẫy chuyển số trên vô-lăng có khả năng chọn cấp số linh hoạt hơn, nút O/D dần bị loại bỏ.
Hiện tại, nút O/D chỉ còn có mặt ở một vài dòng xe phổ thông sử dụng hộp số tự động 4 cấp, chẳng hạn như Mitsubishi Xpander hay Suzuki XL7. Lưu ý với người lái là nên chuyển về chế độ O/D On sau khi đã vượt xe hoặc đi đèo dốc xong, nếu vẫn giữ O/D Off thì đi đường trường sẽ bị gằn máy và hao nhiên liệu hơn.
Nút khóa cửa trẻ em
Không phải ai cũng chú ý đến nút khóa cửa trẻ em trên ôtô khi chi tiết này nằm ở vị trí trên cạnh cửa phía sau bên tài và khó quan sát thấy.
Đúng như tên gọi, chi tiết này có tác dụng ngăn chặn trẻ em, hay cả người lớn, tự ý mở cửa sau từ phía trong và gặp nguy hiểm khi xe đang di chuyển, hoặc tình huống đang dừng đỗ bên đường vì có thể va chạm với phương tiện khác chạy tới.
Nút khóa cửa này có thể là một chốt gạt lên/xuống hoặc dạng núm xoay dùng tua-vít. Chủ xe gạt hoặc xoay sang vị trí có hình ổ khóa, hay chữ Lock thì cửa chỉ có thể mở từ tay nắm bên ngoài.
Ngoài việc sử dụng nút khóa cửa này, khi chở trẻ nhỏ hiếu động thì người lái cũng nên khóa cả nút chỉnh kính của các vị trí ghế phụ để đảm bảo an toàn cho hành khách bên trong xe.
Đi kèm với việc sử dụng nút khóa cửa sau này, phụ huynh cũng cần hướng dẫn cho trẻ nhỏ cách thoát khỏi xe trong tình huống khẩn cấp bằng cách sử dụng cửa trước, hoặc thu hút sự chú ý của người khác bằng còi xe, đèn cảnh báo khẩn cấp.
Hoàng Phong (Zing)
