Dù chưa hề được cấp phép hoạt động, nhưng Cty, văn phòng “thám tử” nào cũng giới thiệu có khả năng cung cấp các dịch vụ thám tử một cách chuyên nghiệp, uy tín.
Đến nay, danh mục ngành nghề của Việt Nam chưa hề có khái niệm “thám tử tư”, nhưng thám tử tư lại đang trở nên quen thuộc với người dân, nhất là giới trẻ, bởi sự hoạt động “âm thầm” nhưng “rộng rãi” trên thực tế và quảng cáo “hoành tráng, vô tư” trên mạng.
Nếu vào google gõ từ “thám tử tư”, cũng đếm sơ sơ được vài chục website giới thiệu “chuyên nghiệp”, với đủ loại dịch vụ, trong đó không ít dịch vụ đang “lấn sân” cả hoạt động của CQĐT. Thế mới thấy, pháp luật “chê” không điều chỉnh đến, nhưng thực tế lại đang có đất cho dịch vụ thám tử tư phát triển, thậm chí có người còn xem là “siêu” lợi nhuận, làm bao nhiêu, ăn bấy nhiêu vì không phải nộp thuế, phí như các hoạt động kinh doanh khác!
Pháp luật hiện hành quy định điều tra là thẩm quyền của cơ quan Nhà nước. Theo Luật Đầu tư, Nghị định số 108/2006/NĐ-CP và Nghị định số 52/2008/NĐ-CP được Chính phủ ban hành có quy định các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bảo vệ thuộc mọi thành phần kinh tế không được tiến hành điều tra, hoạt động thám tử tư dưới mọi hình thức, trực tiếp hoặc thông qua người khác xâm hại quyền tự do cá nhân của tổ chức, cá nhân… Thế nhưng, xuất phát từ nhu cầu của cuộc sống, những văn phòng, Cty thám tử vẫn mọc lên như nấm sau mưa và “sống khỏe”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện trong cả nước mới chỉ có một doanh nghiệp được cấp phép hoạt động liên quan đến điều tra là Cty TNHH Điều tra và Bảo vệ V (thám tử VPI) do một cựu sĩ quan an ninh làm giám đốc, và một Cty được cấp phép “dịch vụ cung cấp thông tin” là Cty TNHH Cung cấp thông tin Việt Nam (thám tử VDT) do một luật sư thành lập. Sau hai doanh nghiệp này, vì nhiều lý do khác nhau mà việc cấp phép cho các hoạt động tương tự trong cả nước đều bị dừng lại, dù rất nhiều hồ sơ xin thành lập.
Thế nhưng, trên địa bàn Hà Nội hiện có khoảng vài chục văn phòng, Cty xưng là “thám tử tư”, còn trên mạng thì khó đếm xuể, như: thám tử Hoàng Gia, thám tử Hoàng Minh, thám tử 07, thám tử X3, thám tử 365, thám tử Việt Nam, thám tử 24/7, thám tử Hà Nội, thám tử xuyên Việt, thám tử Quang Minh, thám tử Việt Nhân…
Dù chưa hề được cấp phép hoạt động, nhưng Cty, văn phòng “thám tử” nào cũng giới thiệu có khả năng cung cấp các dịch vụ thám tử một cách chuyên nghiệp, uy tín. Các dịch vụ được quảng bá khá đa dạng, theo từng lĩnh vực như trong hôn nhân gia đình (Cung cấp thông tin, chứng cứ vợ hoặc chồng có dấu hiệu ngoại tình; Thông tin về bạn tình, về vợ chồng sắp cưới, về người thân sống xa nhà có dấu hiệu tiêu cực; Tư vấn, quản lý, giám sát con cái, vị thành niên; Tìm kiếm và xác minh nhân thân, vị thành niên bỏ nhà đi…).
Trong lĩnh vực dân sự, các Cty “thám tử” cho biết có thể cung cấp thông tin, bằng chứng phục vụ hoạt động tố tụng dân sự; Thu thập cung cấp thông tin về hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; Thông tin về đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt, đánh cắp tài sản; Thông tin về quyền kinh doanh, sở hữu tài sản, quyền sử dụng nhà đất; Truy tìm chủ nhân số điện thoại quấy rối, chủ nhân của những bức thư nặc danh…
Giám đốc nhiều Cty “thám tử” cho hay, họ làm không hết việc và số yêu cầu cung cấp dịch vụ ngày càng nhiều. Còn như Cty TNHH Cung cấp thông tin và Thương mại Việt Nam, sau vài năm hoạt động đã mở rộng mạng lưới đến Hải Phòng, Đà Nẵng, TP HCM. Nghề này cũng đem lại thu nhập khá, với các dịch vụ “thông thường” cũng tính tiền triệu mỗi ngày, còn những vụ việc phức tạp, phải đi xa, theo dõi cả ban đêm… thì thù lao thường rất hậu hĩnh. Bởi vậy, không chỉ những người có “máu” thám tử, mà nhiều văn phòng luật sư, Cty bảo vệ cũng đua nhau “kiêm” luôn dịch vụ này. Vài năm gần đây, các Cty, văn phòng thám tử tư đua nhau mọc lên, và hoạt động “nửa kín, nửa hở”.
Do là ngành nghề không được kinh doanh nên những văn phòng, Cty này cứ tự do hoạt động, không xin phép vì xin cũng chẳng ai cho, đồng nghĩa với không ai quản lý. Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng… là những đô thị lớn, có khối chuyện hỉ, nộ, ái, ố mà dân tình cần tìm hiểu nên dịch vụ thám tử tư ăn nên làm ra.
Giám đốc một Cty thám tử trên phố Hoàng Cầu cho biết, vì không được công nhận, không được đào tạo nên thám tử tư hoạt động theo kiểu mạnh ai nấy làm, chẳng theo một mô hình, phương thức cụ thể nào, mỗi nơi lại có một cách tuyển dụng khác nhau, đào tạo khác nhau nên chất lượng cũng luôn “khấp khểnh”, nhiều nơi không cần đến trình độ, bằng cấp mà ai cũng có thể trở thành thám tử nếu “kiên trì, chịu khó”.
Chính việc pháp luật “thờ ơ”, không theo kịp thực tế cuộc sống này đang khiến một hoạt động dịch vụ nhạy cảm tồn tại trên thực tế không được công nhận, quản lý, dẫn đến rất nhiều bất cập phát sinh. Trước hết, Nhà nước đang thất thu một khoản thuế, phí không nhỏ. Còn người dân – những người sử dụng dịch vụ thám tử cũng đang chấp nhận bỏ tiền mua dịch vụ “chui”, không biết nơi nào cung cấp dịch vụ đáng tin cậy, nơi nào không.
Và khi tranh chấp xảy ra, họ không được pháp luật bảo vệ vì chẳng có hợp đồng nào được ký giữa những văn phòng, Cty thám tử này với người sử dụng dịch vụ là “dịch vụ thám tử” cả, mà thường được “né” dưới dạng một hợp đồng dịch vụ chung chung nào đó. Trên thực tế, đã không ít người mất tiền mua “bực” vì nhiều thám tử tư cùng với việc theo dõi đối tượng theo yêu cầu của thân chủ, còn theo dõi chính thân chủ rồi cung cấp thông tin cho phía “bên kia” để ăn “hai mang”, sử dụng thông tin có được để tống tiền lại người yêu cầu cung cấp dịch vụ. Quan trọng hơn, thực tế cho thấy, không ít trường hợp, nhiều thám tử tư đã đi quá giới hạn cho phép, lấn sân hoạt động điều tra, thậm chí là vi phạm pháp luật…
| Thám tử được hiểu là người chuyên thực hiện các hoạt động điều tra, theo dõi, giám sát, xác minh các vụ việc một cách độc lập theo yêu cầu. Đây là một nghề với bản chất là cung cấp các dịch vụ điều tra, thu thập các thông tin và được nhận thù lao. Tại nhiều nước trên thế giới, thám tử tư là một nghề được nhà nước công nhận và có những quy định về điều kiện hành nghề khá chặt chẽ.
THAM KHẢO 2 VĂN PHÒNG THÁM TỬ Ở HÀ NỘI VÀ SÀI GÒN CÓ CHỨC NĂNG HOẠT ĐỘNG THÁM TỬ 1. THÁM TỬ HÀ NỘI – Website : www.thamtu.com.vn |
2. CÔNG TY THÁM TỬ VDT SÀI GÒN – Webiste: www.thamtutu.com.vn
(Còn nữa)
Phương Thảo
